Platform Breedplaatvloeren / Artikelen

Stand van zaken breedplaatvloeren
Op 3 juni 2019

Auteur: Jacques Linssen

Sinds de instorting van de parkeergarage P1 bij Eindhoven Airport in mei 2017, houdt de breedplatenproblematiek de gemoederen in de constructeurswereld flink bezig. Er wordt onderzoek uitgevoerd, risico's worden in kaart gebracht en waar nodig worden maatregelen genomen. Een overzicht van de stand van zaken.

1 Ingestorte parkeergarage P1 bij Eindhoven Airport
 

Instorting en oorzaken

Op 27 mei 2017 stortte de parkeergarage P1 bij Eindhoven Airport gedeeltelijk in (foto 1). Kort daarna startten er diverse onderzoeken naar de oorzaak. TNO ging aan de slag in opdracht van Eindhoven Airport en BAM vroeg Adviesbureau Hageman zijn licht te laten schijnen over de zaak. Beide onderzoeken werden ongeveer tegelijk afgrond; de resultaten werden gezamenlijk op 25 september 2017 gepresenteerd [1, 2]. Hoewel de onderzoeken onafhankelijk van elkaar werden uitgevoerd, bleken beide het eens over de vermoedelijke oorzaak: onvoldoende afschuifsterkte van het aansluitvlak tussen de breedplaatvloeren en het ter plaatse gestorte beton, daar waar de naden tussen de breedplaten een positief moment moeten overdragen.

Gezien de ernst van het probleem startte ook de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) met een onderzoek, met hulp van Horvat & Partners en SGS Intron. De resultaten kwamen in oktober 2018 beschikbaar [3]. Het rapport ging vooral in op leerpunten voor het ontwerp- en bouwproces. Voor wat betreft de oorzaak van ‘Eindhoven’ werd de nadruk gelegd op het ontwerp, meer dan op de detaillering. Toch week de conclusie met betrekking tot de technische oorzaak niet veel af: de instorting was te wijten aan het feit dat de trekkracht in de wapening ter plaatse van de plaatnaden niet volledig kon worden overgedragen.
 

Beoordeling bestaande bouw

De constructie zoals die is toegepast in Eindhoven, is verre van uniek. Daarom kreeg het beoordelen van andere gebouwen met een vergelijkbare constructie onmiddellijk hoge prioriteit. In oktober 2017 bracht BZK een door Adviesbureau Hageman opgesteld informatiedocument uit met daarin een stappenplan waarin is aangegeven hoe bestaande gebouwen kunnen worden beoordeeld [4, 5]. In mei 2019 is een nieuw stappenplan gepubliceerd [6]. Dit op basis van vervolgonderzoek naar de constructieve veiligheid van bestaande breedplaatvloerconstructies [7].

Uit dat onderzoek is gebleken dat trekkrachten ter plaats van plaatnaden niet altijd goed kunnen worden overgedragen van de koppelwapening naar de wapening in de breedplaten en omgekeerd. De bezwijklast van een vloer kan daardoor significant lager zijn dan waarvan in het ontwerp is uitgegaan.

2 Stappenplan voor het onderzoek naar constructieve veiligheid van breedplaatvloeren [klik op afbeelding voor pdf-bestand]
 

Oplossingen

Op basis van de eerste inventarisaties uit 2017 zijn er al diverse maatregelen genomen. Soms waren die tijdelijk, bijvoorbeeld door het reduceren van gebruiksbelasting, het ontoegankelijk maken van kritische ruimten, het aanbrengen van tijdelijke ondersteuning, het monitoren van scheurvorming of het uitvoeren van een proefbelasting. Op diverse plekken werd gekozen voor een permanente oplossing, zoals het toepassen van ankers (allerlei typen), strippen (foto 3) of koolstofwapening. Diverse leveranciers ontwikkelden hun eigen oplossing.

Risicoanalyses speelden bij de beoordelingen een grote rol. Eenvoudig bleek zo’n analyse echter niet, onder meer doordat het geen concrete berekening is maar eerder een subjectieve beoordeling.

3 Versterking door strips tegen onderzijde bollenplaatvloer
 

Hoe nu verder?

Op basis van het nieuwe stappenplan zullen constructies opnieuw moeten worden beoordeeld. Het ministerie van BZK heeft in een brief gemeenten ogeroepen erop toe te zien dat gebouweigenaren deze beoordeling snel laten uitvoeren. Er wordt een nadere onderzoeksplicht uitgewerkt in het Bouwbesluit. Ook wordt een fasering voorgesteld, waarbij de meest risicovolle gebouwen (CC3) als eerste moeten worden beoordeeld.

De minister geeft overigens aan dat er geen aanwijzingen zijn voor direct onveilige situaties. Het Bouwbesluit kent veiligheidsmarges en er zijn tot nu toe geen andere gebouwen met breedplaatvloeren gevonden waarbij sprake is geweest van lokaal bezwijken of grote constructieve problemen. De controles zijn nodig om zeker te stellen dat het gebouw voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit.
 

Nieuwbouw

Naast bestaande bouw, moet er ook meer duidelijkheid komen over de noodzakelijke maatregelen in nieuwbouwprojecten. Belangrijk hierbij is de detaillering. In een advies van de werkgroep Onderhoud Eurocode 2 van TGB Betonconstructies, die al in september 2017 in de VARCE-rubriek van Cement is gepubliceerd [8], zijn enkele details gegeven die ervoor moeten zorgen dat de momentweerstand ter plaatse van de naad tussen twee breedplaten voldoende is (fig. 4). Veel leveranciers van breedplaatvloeren hebben hun producten aangepast op deze aanbevelingen. Ook moet het aansluitvlak tussen de koppelwapening en de wapening in de breedplaat worden getoetst. Het is in ieder geval belangrijk de aangenomen ruwheid van de vloeren af te stemmen met de producent van de betreffende breedplaten.
Behalve op detailniveau is het aan te raden ook op meer globaal niveau anders om te gaan met breedplaatvloeren die in twee richtingen dragen. Vooral de positie van de plaatnaden moet kritisch worden bekeken, zeker daar waar zich grote positieve momenten voordoen. Je kunt je dus afvragen of je in alle gevallen zomaar naden dwars op de overspanningsrichting moet toepassen.

Op basis van de kennis die inmiddels beschikbaar is en nog verder wordt ontwikkeld, zal regelgeving waar nodig worden aangepast. Die aanpassingen zijn momenteel in voorbereiding.
Om de periode tot dat moment te overbruggen hebben enkele leden van VNconstructeurs handvatten gegeven over hoe om te gaan met nieuwbouw in het artikel ‘Detailengineering plaatnaden breedplaatvloeren’.

4 Figuur F.1 uit de informatieve bijlage F "Ontwerp en berekening van breedplaatvloeren" van NEN-EN 13747
 

Referenties

  1. Onderzoek naar de technische oorzaak van de gedeeltelijke instorting van de in aanbouw zijnde parkeergarage P1 Eindhoven Airport. TNO 2017 R11127, 22-9-2017.
  2. Bezwijken Parkeergarage Eindhoven Airport, Rapport 9663-1-0, Analyse naar de oorzaak. Adviesbureau ir. J.G. Hageman, 25-9-2017.
  3. Bouwen aan constructieve veiligheid – Lessen uit instorting parkeergebouw Eindhoven Airport, Onderzoekraad voor Veiligheid, oktober 2018.
  4. Onderzoek constructieve veiligheid breedplaatvloeren in bestaande gebouwen na 1999. Adviesbureau ir. J.G. Hageman, 05-10-2017.
  5. Toelichting op informatiedocument beoordeling constructieve veiligheid breedplaatvloeren. Adviesbureau ir. J.G. Hageman, 21-12-2017.
  6. Stappenplan beoordeling bestaande gebouwen met breedplaatvloeren. Adviesbureau ir. J.G. Hageman, 20-05-2019.
  7. Onderzoek constructieve veiligheid breedplaatvloeren in bestaande gebouwen – Voorstellen voor en achtergronden bij rekenregels voor beoordeling bestaande bouw. Adviesbureau ir. J.G. Hageman, 20-05-2019.
  8. VARCE 12 – Vraag 39: Detaillering aansluitvlak breedplaatvloeren. Cement 2017/7.

Reacties (0)

Reageer

Thema's